[Việc làm tiếng Nhật] – Mô hình giáo dục thần kì của Nhật Bản

Ở bài trước, ad đã giới thiệu sơ lược về một bộ máy giáo dục dần đã trở thành một thương hiệu của nước Nhật, nơi đào tạo và sản sinh biết bao nhân tài, cung cấp số lượng lớn nhân sự chuyên nghiệp cho các cty Nhật tuyển dụng hàng đầu ở khắp đất nước.

Kì này, ad sẽ trình bày một cách chuyên sâu về bộ máy giáo dục ở Nhật, để mọi người có thể có cái nhìn rõ hơn về cách mà người Nhật đã xây dựng và vận hành mô hình giáo dục như thế nào, và vì sao nó lại có tác động to lớn để góp phần thúc đẩy nền giáo dục phổ cập chất lượng cao cho tất cả mọi người.

Sơ lược về bộ máy giáo dục

Giáo dục Nhật Bản trên thực tế có rất nhiều nét tương đồng với giáo dục Việt Nam khi học sinh phải trải qua 12 năm học phổ thông sau đó  mới tiến lên bậc cao đẳng, đại học và sau đại học cao hơn. Điểm khác biệt ở đây là giáo dục Nhật Bản tổ chức chương trình học theo quy trình 6-3-3-4, tức có đến 6 năm dành cho bậc Tiểu Học và chỉ 3 năm cho bậc Trung Học Cơ Sở, và quan trọng hơn hết, là giáo dục ở 2 cấp học này được miễn phí hoàn toàn cho mọi công dân Nhật Bản. Bộ máy giáo dục được phổ quát qua biểu đồ sau đây:

1.      Bậc Tiểu Học và Trung Học Cơ Sở

Các em nhỏ khi vừa hoàn thành chương trình giáo dục mầm non sẽ tiếp bước bằng chương trình 6 năm ở bậc Tiểu Học và 3 năm ở bậc Trung Học Cơ Sở. Tại đây, các em được tập trung phát triển tất cả những kiến thức chung như Toán, Nhật Ngữ, Xã Hội, Tự nhiên, Đạo đức …. và đặc biệt là các môn học liên quan đến lĩnh vực nghệ thuật như  âm nhạc và hội họa.

Gần như ở thời kì này, các em được tự do khám phá tất cả kiến thức ở tất cả lĩnh vực khác nhau, tự do định hướng bản thân ở nhiều phương trời tri thức. Thực tế, nước Nhật đặc biệt chú trọng giáo dục học sinh ngay từ thởi nhỏ, với các môn học đa dạng ở mọi lĩnh vực, chương trình học phong phú nhằm khám phá tối đa niềm đam mê, yêu thích của học sinh, phục vụ cho định hướng con đường sự nghiệp lâu dài.

Đặc biệt, người Nhật rất chú trọng đến việc giáo dục lối sống và đạo đức cho học sinh, chính vì vậy mà trẻ em nước Nhật nổi tiếng bởi khả năng tự lập và vô cùng lễ độ trong giao tiếp. Khả năng giao tiếp tốt giúp chúng có những hành vi phù hợp với các chuẩn mực xã hội, khả năng tự lập cao khiến chúng trở nên cứng cáp và trưởng thành hơn sơ với các trẻ em nước khác, biết cách hoạch định và đưa ra các quyết định cho tương lai của mình.

2.      Bậc Trung Học Phổ Thông

Sau khi kết thúc 9 năm học về khối kiến thức phổ thông, lúc này thế hệ học sinh Nhật Bản sẽ bước vào một lộ trình giáo dục chuyên sâu ở từng lĩnh vực. Cụ thể, có 3 môi trường giáo dục phổ thông để cho các em lựa chọn: Trung Học Phổ Thông, Trung Học Chuyên Nghiệp, Trung Học Chuyên Môn.

Trung Học Phổ Thông sẽ chuyên giảng dạy các kiến thức chuyên sâu về những lĩnh vực chủ yếu như khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, ngoại ngữ … thích hợp dành cho các bạn có định hướng nghiên cứu và tiến lên bậc đại học cao hơn. Thời gian thông thường là 3 năm để hoàn thành bậc học này.

Trung Học Chuyên Môn là các trường thành lập dành cho các ngành nghề chuyên ngành như Nông Nghiệp, Công Nghiệp, Thương Mạ. Các bạn học sinh sau khi hoàn thành chương trình đã có thể đủ kĩ năng tham gia vào môi trường việc làm tiếng Nhật ở Nhật.

Trung Học Chuyên Nghiệp tương đương với trung cấp nghề ở nước ta, tuy nhiên các trường trung học chuyên nghiệp ở Nhật lại rất đa dạng ở mọi ngành nghề, lĩnh vực. Với chương trình thông thường kéo dài từ 4 – 5 tùy vào lãnh vực, học sinh có thể thoải mái tìm hiểu và lựa chọn được đào tạo kiến thức chuyên sâu ở mọi ngành nghề, trong đó có rất nhiều ngành đặc thù như thiết kế game, vẽ truyện tranh, điện tử, viễn thông, thiết kế thời trang …. Sauk hi hoàn thành chương trình học ở các trường này, học sinh có thể hoàn toàn vững vàng về kĩ năng trong công việc, có thể tự tin theo đuổi đam mê của mình và tìm kiếm việc làm ở các cty Nhật tuyển dụng hàng đầu.

3.      Bậc Đại Học, Cao Đẳng

Để được học chương trình đại học, các sinh viên được yêu cầu phải tốt nghiệp trung học phổ thông và trải qua kì thì xét tuyển vào đại học. Lại một điểm tương đồng với nước ta ! Tuy nhiên, cũng có những trường hợp học liên thông từ trung cấp chuyên nghiệp hoặc chương trình cao đẳng đi lên.

Đại học Nhật Bản tập trung đào tạo đa ngành nhưng tập trung chủ yếu ở những ngành về kinh tế, thương mại, nghiên cứu khoa học, y sinh. Còn các ngành về kĩ thuật, sản xuất thì tập trung hơn ở các trường cao đẳng chuyên nghiệp, với thời gian học cho khối ngành liên quan đến kĩ thuật có thể từ 5 – 5.5 năm trở lên.  Một sự thật là áp lực cạnh tranh vào các trường đại học lớn ở Nhật Bản thậm chí còn gay gắt hơn nước ta, khi nhu cầu ứng tuyển việc làm tiếng Nhật cho các cty Nhật tuyển dụng hàng đầu thường ưu ái hơn cho sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học danh tiếng.

Mặc dù vậy, một khảo sát cho thấy Nhật Bản là đất nước có trình độ giáo dục cao và đồng đều bậc nhất trên thế giới, khi hầu như tất cả người học đều dù ở trong môi trường đào tạo nào đều có những kiến thức hết sức vững vàng và kĩ năng thành thục cho chuyên môn của mình.

4.      Bậc Sau Đại Học

Nếu có ham muốn phát triển con đường học tập ở mức cao hơn và chuyên sâu về các lĩnh vực nghiên cứu, sinh viên sau khi tốt nghiệp đại học có thể tham gia chương trình đào tạo thạc sỹ với yêu cầu là 2 -3  năm và cuối cùng là chương trình tiến sỹ với yêu cầu 4- 5 năm, trực tiếp tham gia vào các dự án nghiên cứu của chính phủ hay các dự án ở trường đại học. Từ cái nôi của tri thức với sự hỗ trợ của các giảng viên hàng đầu hợp với cơ sở vật chất đầy đủ, mà biết bao nghiên cứu, ứng dụng ra đời nhằm đưa vị thế Nhật Bản trở thành một cường quốc của thế giới, mà nổi bật trong đó là lĩnh vực công nghệ, điện tử, robot và y sinh.

Kết luận

Nhìn chung, ở mỗi đất nước đều có một chương trình giáo dục đặc thù nhưng mục đích sau cùng vẫn là giáo dục con người, phát huy tiềm năng của bản thân và tạo ra một đội ngũ nhân lực chất lượng và chuyên nghiệp cho đất nước. Trải qua hàng chục năm, đã có bao lớp sinh viên tài năng và nhân viên chuyên nghiệp  ra đời từ mô hình giáo dục ấy, góp phần tạo nên nguồn cung lớn cho nhu cầu nhân lực ở môi trường việc làm tiếng Nhật, thúc đẩy sự phát triển vững bền ở các cty Nhật tuyển dụng trên khắp đất nước.