Đã bao giờ bạn rơi vào tình huống này chưa?
Dù đã quá giờ tan ca, bạn vẫn nán lại để “làm nốt cái này cho xong”. Dù khối óc và cờ thể đã dần kiệt sức, bạn vẫn gắng gượng vì suy nghĩ “mình không làm thì ai làm”.
Bạn sợ nghỉ phép, sợ bàn giao, sợ bị đánh giá là lười biếng. Và rồi bạn nhận ra: mình đang “ôm việc” lúc nào chẳng hay.
Hiện tượng ấy được gọi là “Job Hugging” – xu hướng “ôm việc” của nhiều người trẻ hiện nay. Nếu tính trạng ấy kéo dài, nó lại là dấu hiệu của áp lực, sợ hãi và kiệt sức về sau.
I. Job Hugging là gì?
“Job Hugging” (có thể hiểu ôm chặt công việc) là hiện tượng người lao động, đặc biệt là người trẻ trong giai đoạn đầu đi làm, có xu hướng gắn bó quá mức với công việc, thậm chí không dám rời xa hay buông tay, dù bản thân đang mệt mỏi hoặc không còn cảm thấy hứng thú.
Khác với “Workaholic” – những người nghiện làm việc vì đam mê, “Job Hugger” lại là người làm việc vì sợ mất việc, sợ bị đánh giá, sợ bị thay thế.
Họ thường nghĩ rằng:
- “Nếu mình nghỉ, sếp sẽ không hài lòng”
- “Nếu mình không làm, người khác sẽ thấy mình vô dụng”
- “Nếu mình dừng lại, cơ hội sẽ trôi đi mất”
Chính vì thế, họ tự ép mình phải làm nhiều hơn, cố gắng hơn – đến mức đánh mất cân bằng nhịp sống và làm tiêu biến niềm vui ban đầu.
II. Vì sao người trẻ lại “ôm việc”?
Hiện tượng Job Hugging không tự nhiên xuất hiện. Nó là kết quả của nhiều yếu tố xã hội, tâm lý và môi trường làm việc.
1. Áp lực chứng minh bản thân
Người mới đi làm thường mang trong mình tâm lý: “Mình phải làm tốt để được công nhận”
Họ sợ bị cho là “non tay”, sợ bị đánh giá thấp, nên luôn trong trạng thái cố gắng quá mức. Sự cầu tiến này ban đầu là điểm mạnh — nhưng nếu không biết dừng, nó trở thành gánh nặng.
2. Văn hoá “cống hiến là đương nhiên”
Nhiều môi trường làm việc, đặc biệt là các công ty châu Á, vẫn tồn tại văn hoá “làm thêm = chăm chỉ”.
Đi sớm, về muộn, trả lời tin nhắn công việc ngoài giờ… dần được xem là biểu hiện của “tinh thần trách nhiệm”.
Người trẻ vì muốn hòa nhập, không dám nói “không”, nên dần ôm thêm việc mà không nhận ra.
3. Nỗi sợ bị thay thế
Thị trường lao động ngày càng cạnh tranh khiến nhiều người trẻ mang tâm lý “mình không làm, người khác sẽ làm”.
Nỗi sợ mất việc khiến họ giữ khư khư mọi thứ, không dám nghỉ phép, không dám giao việc, và cũng không dám đòi hỏi quyền lợi nào cho bản thân.
III. Hệ quả của Job Hugging: Khi tận tâm biến thành kiệt sức
Thoạt đầu, “ôm việc” khiến bạn trông như một nhân viên chăm chỉ. Nhưng về lâu dài, Job Hugging dẫn đến 3 hệ quả nghiêm trọng:
1. Mất cân bằng giữa công việc và cuộc sống
Bạn làm việc cả trong thời gian nghỉ, lúc nào cũng nghĩ đến deadline và tin nhắn từ sếp. Dần dần, bạn đánh mất thời gian giành cho bản thân, gia đình, và cả những điều khiến bạn vui vẻ.
2. Giảm hiệu suất, dễ kiệt sức
Làm nhiều không đồng nghĩa với làm tốt. Khi não và cơ thể luôn căng như dây đàn, hiệu suất sẽ giảm, sai sót tăng lên, và bạn dễ rơi vào “burnout” – kiệt sức tinh thần.
3. Mất cảm hứng và động lực phát triển
Khi bạn chỉ làm để “giữ chỗ”, công việc trở thành gánh nặng. Đến một lúc nào đó, bạn sẽ không còn tìm thấy ý nghĩa trong việc mình làm – dù ban đầu bạn từng rất yêu nghề.
IV. Làm sao để thoát khỏi “vòng xoáy ôm việc”?
Nếu bạn thấy mình đang dần trở thành một “Job Hugger”, đừng vội trách bản thân. Quan trọng là bạn nhận ra sớm và học cách buông đúng lúc.
1. Xác định lại giới hạn cá nhân
Làm việc hết mình không đồng nghĩa với “hy sinh”. Hãy tự hỏi: “Mình đang làm vì trách nhiệm hay vì sợ hãi?”
Bạn cần học cách phân biệt việc quan trọng, việc khẩn cấp và việc “có thể đợi”.
2. Học cách nói “không” khéo léo
Từ chối không phải là chống đối. Đôi khi, “không” là cách để bạn bảo vệ năng lượng và duy trì hiệu suất lâu dài.
Ví dụ: “Em rất muốn hỗ trợ anh phần đó, nhưng hiện tại em đang dở dự án A, có thể mình sắp xếp lại deadline không ạ?”
Đó không phải là từ chối, mà là quản lý kỳ vọng một cách chuyên nghiệp.
3. Trao đổi thẳng thắn với cấp trên
Nhiều quản lý không nhận ra rằng nhân viên đang “ôm quá nhiều việc”. Nếu cảm thấy quá tải, hãy chủ động chia sẻ, đề xuất hỗ trợ hoặc phân bổ lại công việc.
Một người sếp tốt sẽ đánh giá cao sự chủ động của bạn, hơn là im lặng chịu đựng.
4. Giữ cho mình một cuộc sống ngoài công việc
Đi chơi, đọc sách, tập thể dục, học thêm kỹ năng mới – đó là cách bạn nạp lại năng lượng.
Những người làm việc hiệu quả nhất không phải người làm nhiều nhất, mà là người biết cân bằng công việc và cuộc sống cá nhân.
Lời kết: Học cách “ôm nghề”, không “ôm việc”
“Job Hugging” là mặt trái của tinh thần trách nhiệm.Người trẻ ngày nay không thiếu năng lực, mà thiếu sự cho phép để nghỉ ngơi và buông bỏ.
Hãy nhớ:
- “Ôm việc” khiến bạn kiệt sức.
- “Ôm nghề” giúp bạn trưởng thành.
Công việc là một phần của cuộc sống – không phải toàn bộ. Đừng để sự tận tâm biến thành gánh nặng. Hãy học cách yêu nghề, làm hết mình, nhưng cũng dám nghỉ, dám buông, và dám sống cho chính mình.
Đôi khi, buông tay không phải là bỏ cuộc – mà là để giữ lại chính mình.
